การเข้าใจในเรื่องชัดตื้นชัดลึกสำหรับมือใหม่
โพสโดย Bruce Wunderlich แปลโดย Topstep07
เว็ปไซต์ต้นฉบับเพื่อดูภาพประกอบคำบรรยาย
http://digital-photography-school.com/understanding-depth-…/
คุณอาจจะเคยได้ยินเกี่ยวกับการชัดตื้นชัดลึก (DoF)มาบ้าง แต่ถ้าคุณเพิ่งถ่ายรูปใหม่ๆ คุณอาจจะไม่ได้ใช้ข้อดีของชัดตื้นชัดลึกว่าช่วยเพิ่มให้ภาพของคุณดีขึ้นอย่างไร ความหมายพื้นฐานของชัดตื้นชัดลึกคือ บริเวณของส่วนที่มีความคมชัดในภาพที่อยู่ในโฟกัส ในทุกๆภาพถ่ายมันมีพื้นที่แน่นอนในภาพของคุณที่อยู่ด้านหน้า และด้านหลังของตัวแบบที่ปรากฎในการโฟกัส พื้นที่นี้จะผันแปลจากภาพสู่ภาพ บางภาพอาจจะมีพื้นที่เล็กของการโฟกัสซึ่งจะเรียกว่า ชัดตื้น อีกแบบหนึ่งคือมีพื้นที่กว้างในการโฟกัสซึ่งจะเรียกว่า ชัดลึก องค์ประกอบสามส่วนหลักๆที่จะมีผลในการควบคุมชัดตื้นชัดลึกในภาพของคุณคือ รูรับแสง (f-stop) ระยะทางจากตัวแบบถึงตัวกล้อง และระยะทางความยาวของเลนส์ที่อยู่กับกล้อง นี้คือคำอธิบายและคำตอบที่จะตอบคำถามทั่วๆไป เกี่ยวกับการชัดตื้นชัดลึก
รูรับแสงควบคุมการชัดตื้นชัดลึกอย่างไร?
รูรับแสงจะหมายถึงการยอมให้แสงผ่านจากเลนส์เข้าไปถึงตัวเซนเซอร์ของกล้อง ขนาดของรูรับแสงของคุณ (ช่องที่เกิดจากแผ่นเปิดรับแสงที่แสงผ่านเข้ามาในกล้อง) ควบคุมปริมาณของแสงที่วิ่งผ่านเลนส์เข้ามา การใช้รูรับแสง (f-stop) ของเลนส์คือทางที่ง่ายที่สุดในการควบคุมชัดตื้นชัดลึกของคุณในการถ่ายภาพ
รูรับแสงกว้าง เท่ากับ ค่าตัวเลข f น้อย เท่ากับ ชัดตื้น (พื้นที่คมชัดแคบ)
รูรับแสงแคบ เท่ากับ ค่าตัวเลข f มาก เท่ากับ ชัดลึก (พื้นที่คมชัดกว้าง)
มันจะมีวิธีที่ง่ายกว่าในการจำสิ่งเหล่านี้ ตัวเลขยิ่งน้อยของค่า f เท่ากับชัดตื้น ในอีกทางหนึ่ง ค่าตัวเลขมากของค่า f เท่ากับชัดลึกกว่า ตัวอย่างเช่น การใช้ f/2.8 จะให้ความชัดตื้นขณะที่ f/11 จะให้การชัดลึก
(ดูภาพประกอบคำบรรยายในเว็ปไซต์ต้นฉบับ)
ภาพทางด้านซ้ายถ่ายด้วยความเร็วชัตเตอร์ 250 ต่อวินาที ที่ค่า f/5.0 ซึ่งผลของมันคือชัดตื้น เนื่องจากว่าตัวฉากหลังไม่ได้อยู่ในโฟกัสจึงทำให้ตัวแบบโดดเด่นขึ้นมา ภาพทางด้านขวาถ่ายที่ความเร็ว 1/5 วินาที ที่ f/32 ซึ่งทำให้เกิดชัดลึก และฉากหลังก็ชัดด้วย
ระยะทางควบคุมการชัดตื้นชัดลึกอย่างไร?
ยิ่งใกล้ตัวแบบมากเท่าไร ชัดตื้นก็จะมีมากเท่านั้น ในทางกลับกันการออกห่างจากตัวแบบจะทำให้เกิดการชัดลึก
ระยะช่วงความยาวของเลนส์ควบคุมการชัดตื้นชัดลึกอย่างไร?
ระยะช่วงความยาวหมายถึง ความสามารถของเลนส์ที่จะขยายภาพตัวแบบ สิ่งนี้สามารถสร้างความสลับสับซ้อน แต่คำตอบง่ายๆคือ ยิ่งระยะทางยาวในการตั้งค่าระยะของเลนส์ก็จะได้ชัดตื้น ตัวอย่างเช่น ถ้าตัวแบบของคุณอยู่ที่ระยะ 10 เมตร (33 ฟุต) การใช้เลนส์ที่มีระยะทางยาว 50mm ที่ f/4 ค่าความชัดตื้นชัดลึกจะอยู่ในช่วง 7.5-14.7เมตร 24.6 – 48 ฟุต)สำหรับค่าชัดตื้นชัดลึกด้วยรวมคือ 7.2 เมตร (23.6 ฟุต) ถ้าคุณซูมเข้ามาที่ 100mm จากจุดเดียวกัน ชัดตื้นชัดลึกก็จะเปลี่ยนเป็น 9.2-10.9 เมตร (30.1 – 35.8 ฟุต) โดยมีค่าชัดตื้นชัดลึกรวมคือ 1.7เมตร (5.7 ฟุต) แต่ถ้าคุณเปลี่ยนระยะตัวแบบเป็น 20 เมตร (66 ฟุต)โดยใช้เลนส์ 100mm ค่าความชัดตื้นชัดลึกจะเหมือนกันกับที่ 10 เมตรโดยใช้เลนส์ 50mm
(ดูภาพประกอบคำบรรยายในเว็ปไซต์ต้นฉบับ)
ภาพนี้คือหงส์ที่ซ้อนอยู่ในพุ่มไม้สูงโดยถ่ายภาพจากระยะ 5 เมตร ( 16 ฟุต) กับเลนส์ช่วงระยะ 300mm การผสมผสานกันของระยะช่วงของเลนส์และระยะทางตัวแบบทำให้สร้างความชัดตื้นชัดลึกอยู่ที่ค่าประมาณ 5 เซ็นติเมตร ( 2 นิ้ว)
แล้วอะไรคือค่าที่ผมต้องตั้งกับกล้องเล็งแล้วถ่าย หรือไม่รู้ว่าจะต้องเปลี่ยนการตั้งค่าอย่างไร?
ไม่ว่าจะเป็นกล้องเล็งแล้วถ่าย มันก็มีทางในการควบคุมชัดตื้นชัดลึก ในโหมด Scene บนเมนู ลองค้นหาสัญญลักษณ์ที่เป็นรูปศีรษะคนซึ่งการตั้งค่าถ่ายภาพบุคคลนั่นเอง ตัวเลือกนี้จะให้ความชัดตื้น ในเมนูเดียวกันถ้ามีรูปสัญญลักษณ์ภูเขาซึ่งเป็นการตั้งค่าถ่ายพวกวิวทิวทัศน์มันจะให้ความชัดลึก
ถ้าคุณเป็นผู้เริ่มต้นกับกล้อง DSLR มันมีวิธีง่ายในการควบคุมชัดตื้นชัดลึกและยังคงใช้การถ่ายแบบโหมดอัตโนมัติด้วย โดยการเลือกโหมดรูรับแสง (โหมด A หรือ Av) ซึ่งทำให้คุณสามารถตั้งค่ารูรับแสงเองเพื่อให้ได้ชัดตื้นชัดลึกตามที่ต้องการ และกล้องจะตั้งค่าความเร็วชัตเตอร์ให้เองโดยอัตโนมัติ
ผมสามารถตั้งค่าชัดตื้นชัดลึกที่แน่นอนสำหรับแต่ละสถานการณ์ได้ไหม?
ได้...แต่เพราะการเปลี่ยนค่ารูรับแสงมีผลกับความเร็วชัตเตอร์ ผลที่ได้อาจจะไม่ตอบตามความต้องการในภาพที่คุณอยากได้ สำหรับบางกรณี ถ้าคุณพยายามจะเพิ่มการชัดตื้นชัดลึกของคุณโดยการลดขนาดของรูรับแสงซึ่งมันต้องการค่าความเร็วชัตเตอร์ที่เพิ่มขึ้น (ช้าลง) โดยมีผลทำให้ภาพเบลอ การเข้าใจในการตั้งค่าใช้งานร่วมกันสามารถเพิ่มการควบคุมชัดตื้นชัดลึกได้
ชัดตื้นชัดลึกจะให้การขยายที่เท่ากันในด้านหน้าและด้านหลังของจุดโฟกัสหรือเปล่า
ไม่...มันมีค่าประมาณ 1 ใน 3 ของด้านหน้าและ 2 ใน 3 ด้านหลังในจุดโฟกัส แต่ถ้าระยะทางความยาวของจุดโฟกัสเพิ่มขึ้นมันจะทำให้เท่ากันได้
การเข้าใจเกี่ยวกับชัดตื้นชัดลึกอย่างไรที่พัฒนาภาพถ่ายของผมได้?
การจัดการชัดตื้นชัดลึกคือหนึ่งในเครื่องมือที่สำคัญ เพราะว่าการมีภาพที่คมชัดคือสิ่งที่สำคัญสิ่งหนึ่งในการได้ภาพถ่ายที่ดีเยี่ยม การรู้ว่าจะทำอย่างไรให้ส่วนของภาพที่คุณต้องการคมชัดและบางส่วนไม่อยู่ในโฟกัสคือเครื่องมือศิลปะชั้นดีในการสร้างที่ดีเยี่ยม การได้ชัดตื้นชัดลึกที่ถูกต้องสำหรับการถ่ายสามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้
เมื่อไรที่ผมควรจะใช้การชัดตื้น?
การใช้ชัดตื้นคือหนทางที่ดีที่ทำให้ตัวแบบแยกออกจากฉากหลังและมันจะดีเยี่ยมสำหรับการถ่ายภาพบุคคล ชัดตื้นสามารถใช้ประโยชน์ได้กับการถ่ายภาพชีวิตสัตว์ป่าที่ซึ่งคุณต้องการให้ตัวแบบยืนโดดเด่นจากสิ่งที่อยู่แวดลอ้ม นี้คือประโยชน์สำหรับภาพชีวิตสัตว์ป่ามากมายที่อยู่ในสภาพแสงน้อย และการเพิ่มขนาดรูรับแสงจะให้ได้แสงมากขึ้น การชัดตื้นยังมีผลกับการถ่ายภาพกีฬาโดยที่หลายครั้งคุณต้องการแยกตัวนักกีฬาออกจากฉากหลังเพื่อดึงความสนใจของนักกีฬา ผลที่ได้ของสิ่งนี้ควรจะช่วยให้คุณมีความเร็วเพียงพอที่หยุดนิ่งท่าทางของนักกีฬา
(ดูภาพประกอบคำบรรยายในเว็ปไซต์ต้นฉบับ)
ภาพนี้ถ่ายด้วยเลนส์ช่วงระยะความยาว 300mm ที่ f/5.6 ทำให้ได้ภาพที่มีความชัดตื้นมาก เนื่องด้วยสิ่งนี้ มันมีความสำคัญที่จะตั้งจุดโฟกัสไปที่ดวงตาของแบบ สังเกตว่านกดูโดดเด่นจากฉากหลัง
เมื่อไรที่ผมควรใช้การชัดลึก?
ในการถ่ายภาพวิวทิวทัศน์ มันสำคัญในการที่จะได้ภาพวิวอยู่ในโฟกัสเท่าที่เป็นไปได้ โดยการใช้เลนส์มุมกว้างและใช้ค่ารูรับแสงแคบๆ เพื่อให้มันสามารถได้ค่าชัดลึกที่สุดและสิ่งที่อยู่ในภาพอยู่ในโฟกัส
(ดูภาพประกอบคำบรรยายในเว็ปไซต์ต้นฉบับ)
ภาพวิวทิวทัศน์นี้ถ่ายด้วยเลนส์ 50mm f/16 จุดโฟกัสที่ระยะ 8 เมตร ซึ่งทำให้ทุกๆ สิ่งที่อยู่ในระยะ 4 เมตรจนถึงจุดอินฟินิตี้อยู่ในโฟกัส
คุณสามารถกำหนดชัดตื้นชัดลึกได้อย่างไร?
มีหลายเว็ปไซต์ที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับผังชัดตื้นชัดลึกสำหรับกล้องและเลนส์ของคุณ ยังมีโปรแกรมอีกหลายตัวสำหรับเครื่องมือถือของผู้ใช้งานในการใช้คำนวณค่าชัดตื้นชัดลึกขณะที่คุณออกไปถ่ายภาพอีกด้วย กล้องส่วนใหญ่มี ปุ่ม DoF ให้ดูก่อนซึ่งคุณจะมองเห็นโดยผ่านช่องมองภาพ (นี้คือขั้นตอนที่ง่ายที่สุด) การใช้ปุ่มนี้อาจทำให้ภาพที่คุณมองเห็นมืดๆเมื่อคุณมองผ่านช่องมองภาพ แต่ไม่ต้องกังวลภาพถ่ายของคุณจะมีการตั้งค่ารับแสงไว้นานเท่ากับสิ่งที่คุณตั้งไว้อย่างถูกต้อง
เราสามารถปรับค่าชัดตื้นชัดลึกเพื่อให้ทุกๆสิ่งอยู่ในโฟกัสได้ไหม?
ได้...ใช้สิ่งที่เรียกว่า ระยะทางของ Hyperfocal เมื่อคุณโฟกัสไปที่จุด Hyperfocal การชัดตื้นชัดลึกของคุณจะขยายจากครึ่งของระยะทางที่จุดโฟกัสไปยังจุดอินฟินิตี้ ใช้ตัวคำนวณ DOF เพื่อหาระยะทาง hyperfocal ของคุณ ถ้าคุณไม่มีเครื่องคำนวณ DoF ให้ใช้กฎทั่วไปคือการโฟกัสหนึ่งในสามของภาพ ใช้ค่ารูรับแสงที่ f/11 หรือสูงกว่ากับเลนส์มุมกว้างเพื่อจะได้ค่าชัดตื้นชัดลึกมากที่สุด
อะไรคือชัดตื้นชัดลึกในการถ่ายภาพมาโคร?
เพราะว่าภาพมาโครส่วนใหญ่จะถ่ายในสภาพแสงน้อยกับความยาวโฟกัสที่ยาวกว่า ค่าชัดตื้นชัดลึกจึงตื้นกว่า ปรับเลนส์ของคุณให้ใช้ค่ารูรับแสงที่เล็กกว่าเพื่อให้แสงเข้ามามาก มันอาจจะจำเป็นที่ต้องเพิ่มค่า ISO ของคุณเพื่อให้ได้ค่ารับแสงที่ถูกต้องของภาพและมีค่าชัดตื้นชัดลึกที่มากสุด แน่นอน ภาพถ่ายมาโครมากมาย ค่าชัดตื้นชัดลึกของคุณอาจจะปรับทุกๆ นาที กับการโฟกัสที่แคบมันจึงมีความจำเป็นต้องใช้ขาตั้งกล้อง เพราะถ้ามันเคลื่อนที่เพียงเล็กน้อยของกล้องจะทำให้ตัวแบบมาโครของคุณหลุดออกจากชัดตื้นชัดลึกทันที
(ดูภาพประกอบคำบรรยายในเว็ปไซต์ต้นฉบับ....ภาพมาโครนี้ใช้ 120mm ที่ f/8 ซึ่งให้ความชัดตื้นมาก)
อะไรคือโบเก้?
โบเก้ มาจากคำภาษาญี่ปุ่นหมายถึง เบลอ ผลของมันเกิดจากสิ่งที่ไม่ได้อยู่ในโฟกัสในภาพของคุณซึ่งเกินกว่าค่าชัดตื้นชัดลึก โบเก้โดยทั่วไปยังอ้างถึง รูปทรงกลมเนื่องจากรูปทรงของรูรับแสงของเลนส์ โดยส่วนมากการสร้างโบเก้เมื่อมีการถ่ายกับการเปิดรูรับแสงที่กว้าง เช่น f/2.8 โบเก้ยังสามารถสร้างได้กับรูรับแสงที่เล็กกว่าถ้าระยะของฉากหลังห่างเพียงพอ
(ดูภาพประกอบคำบรรยายในเว็ปไซต์ต้นฉบับ....โบเก้ในภาพนี้สามารถสร้างโดยใช้ระยะทางของตัวแบบกับฉากหลังซึ่งตกเกินระยะชัดตื้นชัดลึกที่ดี)
สรุปการควบคุมชัดตื้นชัดลึก
การเพิ่มชัดตื้นชัดลึกใช้รูรับแสงที่แคบ (เลข f ที่ใหญ่กว่า)อยู่ให้ห่างจากตัวแบบระยะโฟกัสที่สั้นการลดชัดตื้นชัดลึกใช้ค่ารูรับแสงที่กว้าง (เลข f ที่น้อยกว่า)อยู่ให้ใกล้ตัวแบบระยะโฟกัสที่ยาว
การควบคุมชัดตื้นชัดลึกของคุณโดยการเข้าใจว่าการปรับการควบคุมมันอย่างไรของคุณที่ทำให้ภาพถ่ายของคุณพัฒนาขึ้น คำถามอะไรก็ตามเกี่ยวกับชัดตื้นชัดลึกที่คุณมีอยู่ โปรดแบ่งปันภาพของคุณและข้อแนะนำเข้ามาได้
