เมื่อลองนึกดูกันให้ดีๆ คุณจะเห็นรหัสนี้ “4K” ค่อยๆ คืบคลานเข้ามาปรากฏอยู่ในชีวิตประจำวันมากขึ้นเรื่อยๆ เราอาจจะคิดว่ามันยังอยู่ไกลตัว หรือแค่ Full HD ก็เป็นสิ่งที่สุดยอดแล้ว แต่เชื่อเถอะว่าคงอีกไม่นานนี้หรอก…มันมาแน่
ตราบใดก็ตามที่ความต้องการของมนุษย์ยังไม่หยุดอยู่กับที่ (ซึ่งก็คงไม่มีทางแน่ๆ) สิ่งบันเทิงเริงรื่นอันเป็นหัวข้อสำคัญของความพึงใจจะทวีความละเอียดซับซ้อนมากขึ้นเรื่อยๆ อะไรที่เคยเป็นสุดยอดหรือที่สุดในอดีตกลับกลายเป็นสิ่งที่แทบนึกภาพไม่ออกว่าในครั้งนั้นเราอยู่ร่วมกับมันมาได้อย่างไร?
ภาพยนตร์หรือภาพเคลื่อนไหวเป็นตัวอย่างที่ดีต่อกรณีนี้ ในอดีตนั้นระบบฟิล์ม 35 มม. คือความบันเทิงระดับสูงสุดทางเทคโนโลยีที่แพร่ระบาดไปทั่วทุกหัวระแหง แต่เมื่อมาถึงปัจจุบันระบบ 35 มม. ที่เคยยิ่งใหญ่นั้นแทบจะตายสนิทเมื่อเข้าสู่ยุคของดิจิตอลที่ความบันเทิงขั้น “สั่งได้” เพียงแค่ไม่กี่คลิกบนหน้าจอคอมพิวเตอร์
และแล้วก็มาถึงยุคฟูเฟื่องของความคมชัดระดับ Full HD ที่สินค้าประเภทนี้คือตัวแทนของความพยายามในการเอาชนะข้อจำกัดของระบบภาพและเสียงภายในบ้าน ด้วยความละเอียดของภาพในระดับ 1920×1080 พิกเซล นั้นทำให้ใครต่อใครพากันควักกระเป๋าแคะกระปุกจ่ายเป็นค่าตัวทั้งเครื่องเล่นและจอภาพมาครองเพื่อเสพสุขทั้งทางหูและทางตาให้เอิบอิ่มใจ ซึ่งก็ดูเหมือนว่านี่คือสุดยอดของเทคโนโลยีทางภาพและเสียงแห่งยุคแล้ว มากกว่านี้ก็ต้องเข้าโรงหนังระบบดิจิตอลกันล่ะ…
แต่เปล่าเลย…มันยังไม่ใช่ที่สุดอยู่ดีเมื่อรหัส 4K เริ่มปรากฏตัวขึ้นด้วยระดับความคมชัดของภาพที่มากกว่า Full HD ถึงสี่เท่า…จะชัดกันไปไหน? 
• 4K Format
ตัวอักษร “K” นั้นมาจากคำว่า “Kilo” ซึ่งแปลว่า 1,000 ดังนั้น 4K จึงหมายถึง 4,000 และนั่นคือระดับความละเอียดของจำนวนจุดแสงที่เรียงตัวกันอยู่ในแนวนอนของภาพระบบ 4K
ในระบบ HD (รอบตัวเราในทุกวันนี้) จะอ้างอิงชื่อเรียกจากจำนวนจุดของภาพตามแนวตั้ง เช่น 1080 ก็หมายความว่ามีจำนวนพิกเซลตามแนวตั้ง 1,080 พิกเซล หรือ 720p, 480p ก็เช่นเดียวกัน แต่สำหรับ 4K แล้วจะเปลี่ยนมาเรียกตามจำนวนจุดในแนวนอน
โดยมาตรฐานของ 4K นั้นจะแบ่งออกเป็นหลายรูปแบบ สำหรับในวงการทีวีก็จะเรียกอย่างเป็นทางการว่า “Ultra High Definition” หรือ UHD TV และในทางอุตสาหกรรมภาพยนตร์ก็จะเรียกว่า Digital Cinema Initiative หรือ DCI 4K โดยมีระดับความละเอียดดังนี้ :
• UHD TV = 3840x2160px อัตราส่วนภาพ 16:9 (1.78:1)
• DCI 4K = 4096x2160px อัตราส่วนภาพ 256:135 (1.90:1)
และยังมีระบบอื่นๆ ที่มีความละเอียดแตกต่างออกไปอีกเล็กน้อย แต่เพื่อความง่ายในการเรียกใช้งานจึงเรียกว่า “4K” ทั้งหมด
• 4K Equipment
สำหรับภาพที่จะนำมาเล่นในระบบ 4K นั้นก็ย่อมแน่นอนว่าต้องบันทึกมาจากอุปกรณ์ที่มีคุณสมบัติในระดับ 4K ด้วย กล้องบันทึกภาพยนตร์ในระดับ 4K นั้นจึงมีราคาสูงมาก (ซึ่งก็เช่นเดียวกับในอดีตที่มันย่อมจะแพงๆ ทั้งนั้น) และเป็นอุปกรณ์เฉพาะกลุ่มผู้ใช้งาน แต่ในขณะนี้เราเริ่มได้เห็นอุปกรณ์สำหรับผู้ใช้ทั่วไปที่สามารถบันทึกภาพในระดับนี้ได้แล้ว เช่นกล้อง DSLR คุณภาพสูงหรือแม้กระทั่งโทรศัพท์มือถือก็มีให้เห็น และคอยดูหลังจากนี้ต่อไปสิ เกลื่อนตลาดเลยแน่ๆ
สำหรับเครื่องมือในการจัดการหรือตัดต่อนั้นก็มีให้เห็นเช่นกันทั้ง Hardware และ Software (ซึ่งคงจะบริโภคทรัพยากรอย่าง RAM และ Scratch Disk อย่างมหาศาล) สำหรับระบบคอมพิวเตอร์ก็มีการ์ดจอหลายๆ รุ่นที่รองรับระบบ 4K จอมอนิเตอร์นั้นก็มีออกมาหลายรุ่นด้วยเช่นกัน และล่าสุดกับ “MacPro” รุ่นใหม่ทรงกระบอกก็รองรับระบบ 4K อย่างเต็มตัวไปแล้วเรียบร้อย
อุปกรณ์เพื่อการนำเสนอภาพเคลื่อนไหวระดับ 4K ก็ออกวางตลาดแล้ว ลองไปเดินดูตามร้านหรือห้างสรรพสินค้าคุณก็จะได้เห็นทีวีรุ่นใหม่ที่รองรับ 4K ออกมาวางขายพร้อมป้ายสะดุดตา หรือแม้กระทั่งเครื่องฉาย Projector ก็เริ่มมีออกมาให้เห็นแล้วเช่นกัน
..เหลือก็เพียงแต่รอคอนเทนต์ในระดับนี้ที่จะทยอยตามออกมาในอนาคตอันใกล้ ระหว่างนี้ก็เอาแผ่น Blu-ray ระดับ Full HD ดูร่วมกับ 4K ไปก่อน อาจจะยังไม่สมศักดิ์ศรีกันเท่าไหร่นักแต่ก็คงอีกไม่นานนี้หรอก…
อันที่จริงแล้ว หากเราวัดความละเอียดของระบบ4K แล้วก็จะอยู่ที่ระดับประมาณ 8-13MP เท่านั้น ซึ่งก็เป็นขนาดภาพปกติธรรมดาที่เราเห็นกันทั่วไปในกล้องดิจิตอลยุคนี้ เพียงแต่มันยังไม่มีคุณสมบัติในการบันทึกภาพเคลื่อนไหวในระดับความละเอียดเกิน Full HD หรือที่ประมาณ 2MP เท่านั้นเอง…แปลกดีไหมล่ะ?
แต่ก็อาจจะมีบางอย่างที่คุณไม่เคยรู้ ทั้ง YouTube และ Vimeo อันเป็นเวปวีดีโอคอนเทนต์ระดับแนวหน้าของโลกนั้นสามารถให้คุณอัพโหลดวีดีโอระดับ 4K ได้ด้วย
จะว่าไปแล้ว 4K ก็ไม่ได้เป็นอะไรมากไปกว่าวีดีโอดิจิตอลความละเอียดสูงที่มากกว่าระบบปัจจุบันนี้ราวสองเท่า แต่ที่จะเป็นไปมากยิ่งกว่าก็คือ มันย่อมจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงอุปกรณ์ที่ใช้กันทั้งหมด ลองนึกดูสิว่าถ้าคุณอยากจะเล่นหรือทำงานในระบบ 4K อะไรบ้างล่ะที่คุณจะต้องควักกระเป๋า? เครื่องเล่น กล้อง จอ ทีวี โทรศัพท์ ระบบอินเตอร์เนต ฮาร์ดดิสก์ คอมพิวเตอร์ แรม ไปจนกระทั่งการ์ดหน่วยความจำ นั่นแทบจะเล่นโละระบบกันใหม่ทั้งหมดเลยทีเดียวเชียวนะ
“4K” …ก็แค่ภาพที่คมชัดมากยิ่งขึ้นเท่านั้นหรือ? สงสัยจะไม่ใช่แล้วมั้ง?
4K คือที่สุดของเทคโนโลยีภาพอันคมชัดของโลกนี้แล้วหรือ? ไม่หรอก เพราะอีกไม่นานคุณก็จะได้เห็นระบบ 8K ที่จะออกถล่มพื้นพิภพโลกในลำดับถัดไป บอกแล้วว่าความต้องการของมนุษย์ช่างไม่สิ้นสุดจริงๆ !
