SAMYANG MF 85mm F/1.4 “RF” ไม่จัดจ้านจนเกินไปแต่ใสกำลังดี หากว่าคุณมี EOS R หรือ RP ไว้ในครอบครองและกำลังมองหาขุมกำลังในแนวทางพอร์ตเทรตที่เรียกได้ว่าคุ้มราคา ก็ต้องจัดว่าเลนส์มือหมุนรุ่นล่าจาก SAMYANG ตัวนี้คืออะไรที่จำเป็นต้องสนใจจริงๆ
“85mm” …เป็นที่รู้กันดีว่ามันคือระยะฉกรรจ์สำหรับเลนส์ถ่ายภาพบุคคล ด้วยทางยาวโฟกัสที่ให้ระยะห่างกำลังดีสำหรับภาพครึ่งตัว และน่าสนใจสำหรับภาพเต็มตัว อีกทั้งยังสามารถละลายฉากหลังได้ดีในระดับหนึ่ง จึงทำให้เลนส์ระยะทางยาวโฟกัส 85mm เป็นที่นิยมสำหรับนักถ่ายภาพบุคคลอย่างมาก (หลายคนเรียกแนวนี้ว่า “สายน้า” น้าๆ ทั้งหลายจึงมีเลนส์ชนิดนี้อยู่ในประจำการแน่นอน)
เราจึงได้เห็นเลนส์ระยะ 85mm ที่มาพร้อมกับรูรับแสงกว้างๆ ปรากฏออกมาจากแทบทุกค่าย ซึ่งมันก็จะยิ่งช่วยในเรื่องของความ “ชัดตื้น” อันเป็นที่รู้กันดีในแง่ของการละลายฉากหลังให้เบลอนุ่มนวล ส่งผลให้ตัวแบบยิ่งมีความโดดเด่นสวยงามมากยิ่งขึ้นไปอีก หรือที่วัยรุ่นเรียกกันว่า “หน้าชัดหลังเบลอ” นั่นแหละ
“SAMYANG” (ซัมยัง) หนึ่งในผู้ผลิตเลนส์อิสระจากเกาหลีใต้ มีประสบการณ์ในการผลิตเลนส์ชนิดต่างๆ มาไม่น้อย ไล่ตั้งแต่เลนส์ระดับมาตรฐานทั่วไปจนถึงระดับโปร และแม้กระทั่งเลนส์ Cinema (Cine) ก็ยังมี ซึ่งจัดเป็นเลนส์เกรดดีที่วงการยอมรับเสียด้วย และถ้าหากคุณเคยได้ยินเลนส์ชื่อ “Rokinon” ละก็มันคือบ้านหลังเดียวกัน เพียงแต่ชื่อนี้ใช้ทำตลาดที่ฝั่งอเมริกา
หลังจากที่ปล่อยเลนส์สำหรับกล้องชนิดเปลี่ยนเลนส์ได้มาสักระยะ ไม่น่าเชื่อเลยว่าจะเป็นค่ายเลนส์อิสระแรกๆ ที่ผลิตเลนส์ออกมาสำหรับเม้าท์ “RF” ซึ่งก็คือกล้อง Canon EOS R (และ RP) แปลว่าคุณสามารถใช้ได้โดยไม่ต้องต่ออะแดปเตอร์ให้ยุ่งยากวุ่นวาย
ซึ่งในขณะที่บทความนี้ออกเผยแพร่ SAMYANG ได้วางตลาดเลนส์ในเม้าท์ RF ออกมาแล้วถึงสองรุ่น นั่นก็คือเลนส์มุมกว้างพิเศษไวแสง MF 14mm F/2.8 RF และ MF 85mm F/1.4 RF ที่เรากำลังคุยถึงอยู่
เมื่อเห็นรหัส “MF” ก็ย่อมแปลว่ามันคือเลนส์ “มือหมุน” Manual focus ที่เราต้องหมุนโฟกัสเอง หลายท่านอาจจะรู้สึกไม่ค่อยโอเคในแง่ของความสะดวกสักเท่าไหร่นัก แต่ขอบอกว่าข้อดีของการเป็นเลนส์ MF ก็คือ มันโคตรจะอึด ถึก ทน ปัญหาจุกจิกกวนใจมีน้อย ไม่ต้องกลัวว่าสายแพจะขาดในอนาคต (เพราะไม่มีให้ขาด) น้ำหนักและขนาดจะย่อมกว่าเพราะไม่ต้องมีชุด Auto focus เข้ามาใช้พื้นที่ (ไม่เชื่อก็ลองดูเลนส์ชนิดเดียวกันก็ได้ อย่าลืมว่ามัน F/1.4 ด้วยนะ)
และที่สำคัญ…ต้นทุนต่ำกว่า ราคาจึงย่อมเยากว่าจนเอื้อมมือคว้าได้ง่ายหน่อย อันตรายน้อยลงเมื่อต้องนำเข้าบ้าน
โอเค มันไม่ค่อยสะดวกเท่าเลนส์ออโต้โฟกัสหรอก แต่อย่าลืมปัจจัยที่มันเข้ามาหักล้างกันเลียล่ะ โดยเฉพาะเรื่องราคานั่นน่ะ
แล้วคุณภาพล่ะ? …ขอบอกว่าถ้ามันไม่โอเค XT eMag ไม่นำมาเสนอต่อกันให้เสียเวลาอ่านอยู่แล้ว
• กายภาพภายนอก
ได้ยินชื่อเหมือนเลนส์จากแผ่นดินใหญ่แต่ก็อย่าได้คิดว่ามันจะก๊องแก๊ง (ซึ่งมันมาจากเกาหลีใต้นะ อย่าลืม)
วัสดุตัวเลนส์เป็นโลหะที่มีพื้นผิวละเอียดเล็กๆ วงแหวนหมุนโฟกัสเป็นยางเซาะร่องขนาดกำลังพอดีนิ้วมือ วงแหวนปรับรูรับแสงชนิด “คลิกเบลด” เวลาหมุนไปแต่ละขั้นมีเสียงคลิกให้รู้สึกได้ มีตัวเลขบอกทั้งระยะโฟกัส (1.1-Infinity) และขนาดรูรับแสง (1.4-22) มองเห็นได้ชัดเจน กลางตัวเลนส์มีแถบโลหะวงแหวนสีแดงตามสไตล์ของค่ายนี้ ในชุดที่จำหน่ายมีฮูดทรงกระบอกและถุงผ้าลดโลกร้อนมาให้ด้วย (ก็ถุงผ้าใส่เลนส์นั่นแหละ อินเทรนด์นิดนึง)
ท้ายเลนส์เป็นเม้าท์โลหะแข็งแรงแน่นอน ใส่ลงเม้าท์ RF ได้สนิทแน่น ที่สำคัญอีกอย่างก็คือเค้าใส่วงแหวนยางที่ด้านท้ายเพื่อให้มันประกบกับเม้าท์ของกล้องได้สนิท ป้องกันสิ่งแปลกปลอมเล็ดลอดเข้าไปก่อวินาศกรรมภายใน เค้าบอกเลยว่าใช้งานกลางสายฝนโปรยปรายเบาๆ หรือกลางหิมะก็ยังได้
ฟิลเตอร์หน้าเลนส์ขนาด 72mm ท้ายเลนส์นี้ไม่มีขั้วสัญญาณไฟฟ้าใดๆ เพราะมันเป็นเลนส์มือหมุน ไม่มีการสื่อสารทางอิเล็กทรอนิกส์ใดๆ กับตัวกล้องทั้งสิ้น
น้ำหนัก 730 กรัม ไม่หนักหน่วงเกินไป
รูปทรงวงชั้นลดหลั่นของตัวเลนส์ภายนอกดูสวยงามมาก หล่อเหลาน่าใช้ งานประกอบดูดีมีระดับเลยทีเดียว
• กายภาพภายใน
ถ้าจะเอาจริงๆ แล้วก็ยังไม่เห็นค่ายนี้ทำเลนส์ง๊องแง๊งออกมาสักกะตัวนึง อย่างน้อยมันก็อยู่ในระดับมาตรฐานที่สร้างความผิดหวังได้น้อยมาก
MF 85mm F/1.4 RF รุ่นนี้ก็เช่นกัน ภายในของมันประกอบไปด้วยชิ้นเลนส์จำนวน 9 ชิ้นแบ่งเป็น 7 กลุ่ม หนึ่งในนั้นซึ่งอยู่ด้านท้ายๆ เป็นชิ้นเลนส์พิเศษ “H-ASP” ซึ่งย่อมาจาก Hybrid Aspherical ซึ่งมันเป็นเลนส์ที่เกิดมาเพื่อช่วยลดอาการผิดเพี้ยนทางแสงและอาการบิดเบี้ยวของภาพ และยังมีระบบการเคลือบผิวชิ้นเลนส์แบบ “UMC” ของค่ายนี้มาช่วยลดปัญหาแสงหลอกแสงหลอน (Ghost) และแฟลร์ได้อีกต่างหาก
กลีบรูรับแสงมีจำนวน 8 กลีบ เมื่อเปิดกว้างสุดจะใกล้เคียงทรงกลมสมบูรณ์ ซึ่งก็จะออกมาเป็นลักษณะของโบเก้ในภาพ ถ้าบีบลงมาก็จะเห็นเป็นทรงแปดเหลี่ยม
หมดปัญหาต่างๆ ทางสายแพที่คอยขาดกวนใจ …จะไม่หมดได้ไงเพราะมันไม่มีนี่หว่า
• คุณภาพจากผู้ผลิต
เค้าก็ย่อมจะมีผลการทดสอบคุณภาพที่รายงานผลผ่าน MTF chart แน่นอนอยู่แล้วสินะ จากชาร์ตก็พอจะบอกได้ว่าที่รูรับแสงกว้างสุด F/1.4 แม้ว่าอาจจะไม่ใช่ที่สุดของแจ้แต่ก็ถือว่าอยู่ในระดับที่ดีตั้งแต่กลางภาพแล้วมาอ่อนแรงลงไปบ้างที่ช่วงเกือบถึงขอบภาพ อันนี้แทบจะเป็นปกติของเลนส์ไวแสงทั้งหลายอยู่แล้ว
แต่พอมาที่ F/8 คราวนี้คงสาแก่ใจน้าแจ้แน่แล้ว เพราะมันแจ่มตั้งแต่กลางภาพไปยันขอบภาพนู่นเลยทีเดียว
• ภาคสนาม
เชื่อเถอะว่ามันเป็นเลนส์ 85mm ที่ออกแบบมาให้จับถือได้กำลังดีเลยเชียว พอเป็น F/1.4 ที่ไม่มีระบบออโต้โฟกัสแล้วขนาดของมันก็เล็กลงมาได้มาก
เอาจริงๆ แล้วเลนส์ถ่ายภาพบุคคลนี่เราก็ไม่ค่อยจะเร่งรีบเร่งร้อนอะไรสักเท่าไหร่ มีแต่ค่อยๆ ละเมียดค่อยๆ ประณีตในการถ่ายภาพกันแบบใจเย็น การไม่มีระบบออโต้โฟกัสก็เลยยังไม่ถือว่าเป็นประเด็นสักเท่าไหร่นัก แต่ข้อดีที่ได้กลับมาชดเชยกันนั้นเรียกได้ว่ามหาศาล (โดยเฉพาะเรื่องราคา ฮาาา)
อีกอย่างที่สายวีดีโอจะต้องชอบก็คือ รับรองได้ว่าจะไม่มีเสียงมอเตอร์วี้ๆ~ เข้าไปในคลิปแน่ (ก็มันไม่มีนี่นะจะไปมีเสียงได้ไงกันเล่า)
วงแหวนโฟกัสมีระดับความฝืดที่กำลังดี ไม่แน่นไม่หลวมจนเกินไป วงแหวนปรับรูรับแสงอยู่ใกล้เข้ามาทางตัวกล้อง หมุนคลิกเพลินๆ แต่ตรงจุดนี้เราแอบคิดว่าขนาดมันเล็กไปหน่อย ถ้าใหญ่ขึ้นอีกสักนิดก็น่าจะดีกว่า แต่ก็ยังดีมีมีเซาะร่องตรงส่วนวงแหวนปรับรูรับแสงมาให้พอคลำได้บ้าง (แต่ใหญ่กว่านี้ก็จะถนัดกว่าอยู่ดีนะ)
• คุณภาพของภาพ
เป็นเรื่องธรรมดาสามัญเมื่อมีการเอ่ยถึงเลนส์แล้วก็ย่อมจะมีคำถามในเบื้องแรกว่า “คมมั๊ย?”
ความคมกริบเป็นใบมีดโกนนั้นกลับไม่ใช่สาระสำคัญอันดับแรกของเลนส์ถ่ายภาพบุคคล ตรงกันข้ามแล้วถ้ามันคมจัดเกินไปก็อาจจะทำให้ภาพบุคคลดูน่ากลัวเพราะบรรดาจุดด้อยทั้งหลายอาจจะเผยออกมาในภาพทำร้ายตัวแบบมากเกินไป ผู้ผลิตทั้งหลายจึงนิยมออกแบบมันให้มีความคมชัดที่เรียกว่า “กำลังดี” แถมจะมาพร้อมความนุ่มนวลเล็กๆ ด้วยซ้ำไป
SAMYANG MF 85mm F/1.4 RF รุ่นนี้ก็เช่นกัน จากภาพที่ปรากฏออกมานี้ก็รู้ได้ทันทีว่ามันเป็นเลนส์ที่ไม่ได้กำเนิดมาเพื่อฆ่านางแบบโดยตรง ความคมชัดอยู่ในระดับที่ดีสำหรับภาพบุคคล แต่ถ้าคุณนำไปใช้ถ่ายภาพแบบอื่นแล้วอาจจะรู้สึกว่ามันไม่คมเท่าไหร่ ซึ่งก็เป็นธรรมดา
ที่รูรับแสงกว้างสุด F/1.4 นั้นให้ความเบลอของฉากหลังและโบเก้ที่น่าประทับใจมาก สร้างสรรค์ภาพถ่ายแปลกๆ ได้เยอะ แต่ถ้าระยะห่างถึงตัวแบบมีไม่มากนักก็ระวังให้ดีเพราะช่วงระยะชัด (DOF) จะบางมากจนโฟกัสอาจจะเคลื่อนจากตำแหน่งที่ควรจะเป็น แต่ที่แน่ๆ ตามแบบฉบับความได้เปรียบของเลนส์ไวแสงพวกนี้ก็คือ มันช่วยได้เยอะครับเวลาที่เราถ่ายภาพในที่แสงน้อย ช่วยให้คุณมองเห็นอะไรได้กระจ่างตามากขึ้นชนิดเห็นๆ เลยทีเดียว
หรี่ลงมาที่ F/2 ภาพดูน่าประทับใจมาก ฉากหลังละลายกำลังดี ความคมชัดเริ่มมีมากขึ้น แต่ถ้าจะพูดถึงเรื่องนี้ละก็ตั้งแต่ F/2.8 ไปจนถึง F/8 นั่นแหละคือระยะประหารของเลนส์รุ่นนี้เลยทีเดียว
สีสันนั้นเล่าก็ตามสไตล์เลนส์พอร์ตเทรตนั่นแหละคุณ มันไม่มีทางจัดจ้านจนผิวพรรณดูแย่แน่ๆ ก็เรียกได้ว่าทำผลงานได้ดี เราเคยรู้จักเลนส์พอร์ตเทรตที่ทำผลงานได้ดีกว่านี้ แต่ค่าตัวของมันก็พุ่งไปเยอะกว่านี้หลายเท่าจนน่าขนลุกเลยทีเดียว
อาการสีเหลื่อม (Chromatic Aberation – CA) มีไม่มากนัก และอาการบิดเบี้ยวก็แทบไม่ปรากฏตามที่เค้าคุยเรื่องชิ้นเลนส์ H-APS เอาไว้นั่นเลย
แฟลร์ก็ยังคงมีปรากฏพองาม หลายคนชอบเรื่องนี้ให้มีปรากฏอยู่ในภาพ ซึ่งมันก็ทำได้ดี ไม่รบกวนสาระหลักของภาพจนเกินไปถ้าอยู่ในมุมอันเหมาะสม แต่น่าสังเกตว่าแฉกของเลนส์รุ่นนี้มันดูเจ๋งดีครับ ถ้าเอาไปลากไฟกลางคืนในสาย Cityscape นี่ก็คงจะน่าดูเชียว
โฟกัสใกล้สุด 1.1 เมตร ถ้าถ่ายอะไรที่เล็กกว่านาฬิกาข้อมือก็คงลำบาก แต่มันไม่ใช่เลนส์มาโครนี่นะ
• EOS R
เราเพิ่มเติมให้อีกนิดสำหรับการใช้งานร่วมกับ Canon EOS R เพราะคุณอาจจะเจอปัญหาว่าชัตเตอร์ไม่ลั่นเมื่อใช้เลนส์จาก SAMYANG รุ่นนี้ (หรือเลนส์ MF อื่นๆ)
ให้คุณเข้าไปปรับค่าในเมนู Custom Function (เมนูรูปกล้อง) ในหัวข้อที่ 5 “Release shutter w/o lens” เข้าไปเลือกเป็น “On”
เพราะ EOS R จะป้องกันการลั่นชัตเตอร์โดยไม่ตั้งใจหากไม่มีเลนส์ติดตั้งอยู่ ซึ่งเลนส์ MF ไม่มีขั้วสัญญาณอิเล็กทรอนิกส์สำหรับสื่อสารกับตัวกล้อง แม้ว่าจะติดตั้งเข้าไปแล้ว EOS R ก็ยังไม่รู้ว่ามีเลนส์ติดตั้งอยู่ จึงต้องมาเปิดคุณสมบัตินี้เอาไว้นั่นเอง
และด้วยความที่เป็นเช่นนี้ ใน Exif ของไฟล์ภาพจึงไม่มีข้อมูลของเลนส์และขนาดรูรับแสงปรากฏอยู่ ไม่ต้องตกใจเพราะมันเป็นเรื่องปกติ
• สรุป
โดยสรุปแล้ว มันอาจจะไม่ได้ถึงกับเทียบชั้นเลนส์พอร์ตเทรตค่าตัวแพงลิบลิ่วที่มักจะสถิตย์อยู่ในสตูดิโอติดแอร์เย็นๆ แต่เพียงแค่เรื่องของค่าตัวระดับหมื่นกว่าบาทกับ F/1.4 และคุณภาพของภาพที่ได้นั้นต้องถือว่ามันยอดเยี่ยมคุ้มราคาจนไม่รู้จะเรียกว่าคุ้มยังไงแล้ว
และด้วยความที่ไม่มี AF นี่เอง ขนาดของมันจึงเล็กลงได้มาก น้ำหนักลดลงได้อีก มันจึงเป็นเลนส์พอร์ตเทรตที่เหมาะแก่การนำติดตัวออกไปท่องเที่ยวและถ่ายภาพได้อย่างคล่องตัว เพราะมันมีขนาดประมาณประป๋องน้ำอัดลมแต่สั้นกว่าหน่อยเท่านั้นเอง
เอาไปถ่ายภาพอย่างอื่นได้ไหม? ก็ต้องได้แน่นอนอยู่แล้ว ถึงจะเป็นเลนส์พอร์ตเทรตแต่มันก็ไม่เกี่ยงงานนะ
F/1.4 งานดี ราคาไม่แพง ไม่กินแรงเวลาไปเที่ยว ถ่ายภาพหน้าชัดหลังเบลอละลายหน้าละลายหลังได้ไม่อายใคร แสงเน่าแสงหนอนก็ช่วยกู้หน้าได้เพราะภาพยังออกมาดีดูพิสุทธิ์ใสสามสิบแปดประการจนใครก็ต้องทึ่งในฝีมือของตากล้องอย่างคุณ
…แค่นี้มันก็ควรค่าแก่การจับคู่กับ EOS R หรือ RP ของคุณแล้วล่ะ!
ศึกษาข้อมูลของเลนส์รุ่นนี้เพิ่มเติมได้จากเว็บไซต์อย่างเป็นทางการของ SAMYANG > คลิก
ขอบคุณบริษัท Camera Maker Co., Ltd. ตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทยสำหรับเลนส์ที่ใช้ในการทดสอบ
ปิยะฉัตร แกหลง
มิถุนายน 2562
